Πατέρας Γερβάσιος: Ο "Άγιος των φυλακών" υποψήφιος για Νόμπελ Ειρήνης

Ποιος θα το έλεγε, σε εκείνο το παιδάκι που είχε περάσει πείνα και βάσανα στην Κατοχή, εκεί κάπου στα Γρεβενά, πως θα έρθει η στιγμή που το όνομά του θα συζητείται για να βρίσκεται

στη λίστα των υποψηφιοτήτων για το Νόμπελ Ειρήνης… Η ιστορία του Πατέρα Γερβάσιου δεν είναι άλλη μια εύκολη ιστορία.


από τον Γιώργο Πράτανο

Πόσο εύκολο είναι να έχεις καταφέρει να αποφυλακίσεις περίπου 13.000 άπορους φυλακισμένους; Πόσο απλό είναι να μιλάς με
τρόφιμους φυλακών σε 80 χώρες; Πόσο σύνηθες φαντάζει να έχει συγκεντρώσει κάποιος από δωρεές πάνω από 4 εκατομμύρια ευρώ σε 34 χρόνια; Αν μη τι άλλο, το πρόσωπο αυτό θα πρέπει να εμπνέει…

"Οι απλοί άνθρωποι, οι φτωχοί είναι αυτοί που κυρίως βοηθούν το έργο μας", υπογραμμίζει με συγκίνηση ο Πατέρας Γερβάσιος: "Παίρνουμε και μεγάλες προσφορές, αλλά αυτές είναι μετρημένες στα δάχτυλα. Με συγκινεί αφάνταστα η πράξη κάποιας ανώνυμης κυρίας, από τη Θεσσαλονίκη, που καταθέτει κάθε μήνα 2 ευρώ στον τραπεζικό λογαριασμό της αδελφότητας".

Είχα εντυπωσιαστεί από την πρώτη φορά που συζητήσαμε. Δεν ήθελε να μου δώσει συνέντευξη. “Δεν εγκρίνω τέτοιου είδους περιοδικά”, μου έλεγε. Μιλούσαμε στο τηλέφωνο με τις ώρες. Κάποια στιγμή μου είπε πως ήθελε να με γνωρίσει, να μιλήσουμε από κοντά… Έφτασα στην Οσία Ξένη, στην Περαία Θεσσαλονίκης… Όταν μπήκα στο γραφείο του σηκώθηκε όρθιος… Μου έκανε εντύπωση το παράστημά του. Δεν τον περίμενα έτσι… Ψηλός, με βλέμμα αγέρωχο, θύμιζε παπάδες από εκείνους που βλέπουμε στις επικές ελληνικές ταινίες για την επανάσταση του ΄21… Του ζήτησα να μου επιτρέψει να τον συστήσω σε ανθρώπους που μπορεί να μην βλέπει στην εκκλησία… Χαμογέλασε. «Ας συζητήσουμε», μου είπε…

Πράος, μειλίχιος, κάθεται αναπαυτικά στην πολυθρόνα του… Αλλά το μάτι του, το βλέμμα του, έχει εκείνη τη σπίθα των ανθρώπων που νιώθουν τύψεις επειδή κάθονται. Ενοχές γιατί πέρασε λίγη ώρα και δεν έκαναν κάτι. Όπως για παράδειγμα, όταν επισκέφθηκε τον Κώστα Πάσσαρη στη Ρουμανία. «δεν είχα κανένα δισταγμό. Πήρα το αεροπλάνο και πήγα στην Τρανσυλβανία, στη φυλακή υψίστης ασφαλείας όπου και κρατείται, φυσικά με την άδεια του Υπουργείου Δικαιοσύνης της Ρουμανίας. Τον πρωτοσυνάντησα σε ένα δωματιάκι με τζαμαρία απ’ έξω ήταν ο Διευθυντής και κάποιοι δικοί μου. Μου εξομολογήθηκε για μιάμιση ώρα, με πολλή κατάνυξη και συντριβή. Όταν του διάβασα τη συγχωρητική ευχή, το παιδί «ανέπνευσε», «ανάσαινε»! Μου είπε ότι «τώρα γνωρίζω τι σημαίνει αγάπη». Τον έχουν στην απομόνωση και όταν χρειαστεί να κινηθεί μέσα στη φυλακή, συνοδεύεται από τρεις – τέσσερις ένοπλους κουκουλοφόρους. Ειδικά στην αρχή τον φοβόταν πολύ. Οι εφημερίδες της Ρουμανίας τον χαρακτήριζαν «το θεριό των Βαλκανίων».

Όταν μου είπε πως όντως, ένας από τους πιο σκληρούς κακοποιούς που γνώρισε η ελληνική κοινωνία την προηγούμενη δεκαετία θέλει να γίνει μοναχός, απλά δεν τον πίστεψα… Κάτι θα κρύβει, σκεφτόμουν. Η απάντηση μου ήρθε χωρίς να τον έχω ρωτήσει…

«τι μπορεί να κερδίσει από μένα; Δεν μπορώ να επηρεάσω καμιά Δικαιοσύνη, ούτε της Ρουμανίας, ούτε της Ελλάδας».

«Ο Άγιος των φυλακών». Έτσι τον αποκαλούν… Μισή ζωή είναι αυτή μπαινοβγαίνοντας στις φυλακές. Συζητώντας με ανθρώπους άλλοτε χωρίς ελπίδα, άλλοτε χωρίς ζωή! Πώς ξεκίνησε αυτό το ταξίδι;

"Ήταν Μάρτης του 1978. Μετά τη λειτουργία θα επισκεπτόμασταν για πρώτη φορά τις Αγροτικές Φυλακές της Κασσάνδρας Χαλκιδικής. Σκεφτόμουν κατά τη διάρκεια της θείας λειτουργίας, “άραγε πόσα άτομα θα ήμαστε; Θα καταφέρουμε κάτι καλό;”. Όταν βγήκα από την εκκλησία το θέαμα ήταν εντυπωσιακό! 750 Σερραίοι είχαν μαζευτεί… Γεμίσαμε 15 τουριστικά λεωφορεία! Εκείνη την ημέρα πετούσα. Όταν φτάσαμε εκεί τίποτε δεν θύμιζε φυλακή! Ήταν όλοι ευτυχισμένοι! Αυτό ήταν… Από τότε δεν σταμάτησα στιγμή»

“Άγιος των φυλακών”… Ίσως και “γιατρός των ψυχών”!

«Όταν μπεις φυλακή και δεν έχεις χρήματα είναι πιο εύκολο να κατρακυλήσεις, παρά να σωθείς«Θέλουμε να τονίσουμε την αγάπη. Η αγάπη αγγίζει την ψυχή και μέσα από τέτοιες πράξεις θέλουμε να την αναζητήσουν. Η αναζήτηση της αγάπης είναι ένα μυστήριο. Μια ιερουργία.»

Στη φυλακή μπορείς να συναντήσεις κάθε είδους άνθρωπο… Άλλοι σκληροί, άλλοι έτοιμοι να «πέσουν» και ψάχνουν από κάτι να κρατηθούν, να ελπίζουν. Ξέρουν πως χωρίς ελπίδα δεν υπάρχει ζωή… Ξέρουν πως το κελί μπορεί λεπτό με το λεπτό, μέρα με την ημέρα να γίνει ο τάφος τους… Και ας αναπνέουν… Αυτό είναι το χειρότερο…«Θέλουμε να τονίσουμε την αγάπη. Η αγάπη αγγίζει την ψυχή και μέσα από τέτοιες πράξεις θέλουμε να την αναζητήσουν. Η αναζήτηση της αγάπης είναι ένα μυστήριο. Μια ιερουργία.»

Ο Πάσσαρης δεν είναι ο μόνος αναγνωρίσιμος που συνάντησε μέσα στις φυλακές. Ο 88χρονος Νικόλαος Ντερτιλής, Υπουργός Αμύνης της Χούντας, ο οποίος βρίσκεται στις φυλακές από την πτώση του καθεστώτος το 1974 είναι αμετανόητος. Αυτός ο άνθρωπος μου είπε “ευρίσκομαι εις εκτέλεσιν αποστολής”. Είναι παλιάς σχολής στρατιωτικός από εκείνους που δεν παραδίνεται ποτέ στον “εχθρό”.  Τον παρακαλούν να κάνει αίτηση για να βγει στη φυλακή. Δεν θα υπογράψω ποτέ εκτός κι αν έρθουν εδώ να μου ζητήσουν συγνώμη για αυτό που μου έκαναν. Αν δεν έρθουν, το αποφυλακιστήριο θα το πάρω πάνω στο φέρετρο μου. Είναι 87 ετών”.

«Ο Άγιος των φυλακών» δεν κοιτάζει κατηγορητήριο, δεν τον ενδιαφέρει η ποινή, δεν τον νοιάζει το θρήσκευμα του κάθε έγκλειστου. Πιο πολύ ενδιαφέρεται για την ψυχή που δοκιμάζεται. Εκείνος θα στείλει τα δώρα σε καθέναν από αυτούς κάθε Χριστούγεννα. Έτσι είχε κάνει και με τα φυλακισμένα μέλη της «17 Νοέμβρη»…

“Έστειλα στους Γιωτόπουλο και Κουφοντίνα βιβλία και χαρτζιλίκι για τις γιορτές. Όπως κάνω με όλους. Τους είδα και συζητήσαμε αλλά όχι για τον Θεό. Συναντήθηκα και με τους Ξηρούς και με τον Τζωρτζάτο”

Με τον Γιωτόπουλο και τον Κούφοντίνα; Τι θα μπορούσε να συζητήσει μ’ αυτούς ένας ιερέας;

(Η συνέχεια στο περιοδικό Nitro)